Marek Kaczmarski, Radioamator i Krótkofalowiec 3/1961

   Przy budowie różnych aparatów amatorzy napotykają niejednokrotnie na trudności w nabyciu odpowiedniego opornika regulowanego, tzw. potencjometru.
   W sprzedaży dostać można potencjometry najczęściej tzw. logarytmiczne, stosowane w typowych odbiornikach krajowej produkcji, brak zaś poszukiwanych potencjometrów tzw. liniowych z odpowiednio małej wartości oporności. Zmusza to do szukania rozwiązań w postaci równoległych połączeń potencjometrów liniowych z odpowiednimi opornikami stałymi, bądź we własnym rozwiązaniu konstrukcyjnym. Poniżej podaję amatorski sposób wykonania potencjometru liniowego. Wykonanie go jest bardzo łatwe i nie wymaga specjalnych narzędzi. Rozbieramy nie nadający się już do eksploatacji "wypracowany" potencjometr (np. 1M), uzuwamy z niego płytkę z naniesioną masą oporową, a w miejsce jej wprowadzamy do korpusu krążek z masy izolacyjnej (rys.1).


Rys.1

   Najwygodniej zrobić go z uciętego krążka rury winidurowej o średnicy zewnętrznej odpowiadającej korpusowi, lub z paska winidurowego o grubości około 4mm wygiętego na ciepło (wokół np. lutownicy elektrycznej). Krążek ten przynitowujemy do korpusu aluminiowym drutem (tak jak widać na rys.1). Drut oporowy o odpowiedniej średnicy nawijamy na pasku z fibry o grubości 1mm i szerokości o 1mm większej niż wysokość krążka winidurowego.
     Pasek ten mocujemy na zewnętrznej stronie krążka za pomocą śrubek M3 z nakrętkami, które zarazem służyć będą jako skrajne styki potencjometru; nie może on  stykać się nigdzie z zewnętrzną metalową obudową (rys.2).


Rys.2

   Ślizgacz - "palec wodzący", dolutowujemy do "rotora" potencjometru, wykonując go z paska blachy najlepiej mosiężnej o grubości 0,5mm i wyginając w sposób pokazany na rys.3.


Rys.3

   Oporność potencjometru zależy od średnicy i rodzaju zastosowanego drutu oporowego oraz gęstości nawinięcia. Dobrze jest po całkowitym wykonaniu zewnętrzną drogę uzwojenia zalać lakierem izolacyjnym.

Marek Kaczmarski